Radioterapia protonowa jest obecnie bardzo szybko rozwijajÄ…cÄ… siÄ™ dziedzinÄ… radioterapii. Zgodnie z RozporzÄ…dzeniem Ministra Zdrowia z 6 czerwca 2016 roku (Dziennik Ustaw poz. 855), w Polsce refundowane jest leczenie tÄ… metodÄ… nastÄ™pujÄ…cych typów nowotworów:

1) Nowotwory podstawy czaszki i okolicy okoÅ‚ordzeniowej wieku dorosÅ‚ego: struniak i chrzÄ™stniakomiÄ™sak, kod ICD-10: C41 (stan po niedoszczÄ™tnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwoÅ›ci leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy) oraz miÄ™saki tkanek miÄ™kkich i koÅ›ci wieku dzieciÄ™cego, kod ICD-10: C41 i C49 (przypadki o lokalizacji okoÅ‚ooponowej, podstawy czaszki i okolicy okoÅ‚ooponowej).

2) Nowotwory zatok obocznych nosa: czerniak zÅ‚oÅ›liwy, nerwiak wÄ™chowy zarodkowy, rak gruczoÅ‚owo-torbielowy, rak Å›luzowo-naskórkowy, rak niezróżnicowany, kody ICD-10: C30, C31 (stan po niedoszczÄ™tnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwoÅ›ci leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy).

3) Nowotwory wieku dzieciÄ™cego wymagajÄ…ce napromieniowania osi mózgowo-rdzeniowej, kody ICD-10: C-71 (nowotwory zarodkowe: rdzeniak pÅ‚odowy i inne PNET, szyszyniak zarodkowy, zÅ‚oÅ›liwy wyÅ›cióÅ‚czak z udokumentowanym rozsiewem do pÅ‚ynu mózgowo-rdzeniowego, rak splotu naczyniówkowego).

4) Wysoko zróżnicowane glejaki (WHO G1 i G2) ICD: C71 (przypadki wymagajÄ…ce radioterapii o przewidywanej znacznej korzyÅ›ci oszczÄ™dzenia narzÄ…dów krytycznych w stosunku do radioterapii fotonowej).

Na podstawie RozporzÄ…dzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 stycznia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 77):

5) nowotwory wieku dziecięcego podstawy czaszki i okolicy okołordzeniowej: struniak lub chrzęstniako-mięsak (ICD-10: C41),

6) nowotwory wieku dorosłego o lokalizacji okołooponowej, podstawy czaszki i okolicy przykręgosłupowej: mięsaki tkanek miękkich i kości (ICD-10: C41 lub C49),

7) rak gruczoÅ‚owo-torbielowaty gruczoÅ‚ów Å›linowych (ICD-10: C06) wymagajÄ…cy radioterapii w okolicy podstawy czaszki – stan po leczeniu operacyjnym i brak możliwoÅ›ci leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy,

8) nawrót miejscowy nowotworów obszaru gÅ‚owy i szyi po radykalnej radioterapii wymagajÄ…cy ponownego napromieniania z intencjÄ… radykalnÄ… (ICD-10: C07, C08, C09, C10, C11).

Na podstawie RozporzÄ…dzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2023 r. zmieniajÄ…cym rozporzÄ…dzenie w sprawie Å›wiadczeÅ„ gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz.U.2023.80 z dnia 2023.01.11):

9) czaszkogardlaki dzieci i dorosłych - stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy (ICD-10: C75.2),

10) mięsaki oczodołu dzieci i dorosłych - stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy (ICD-10: C69.6),

11) chłoniaki oczodołu dzieci i dorosłych wymagające konsolidacyjnej radioterapii w przebiegu leczenia onkologicznego (ICD-10: C69.6),

12) oponiaki mózgu i rdzenia krÄ™gowego dzieci, stopieÅ„ WHO I i II - stan po niedoszczÄ™tnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwoÅ›ci leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy (ICD-10: C70.0, C70.1, C70.9),

13) gruczolaki przysadki mózgowej dzieci i dorosÅ‚ych - stan po niedoszczÄ™tnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwoÅ›ci leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy (ICD-10: C75.1),

14) nowotwory przewodu słuchowego zewnętrznego i ucha środkowego dzieci i dorosłych - stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy (ICD-10: C30.1, C43.2),

15) chÅ‚oniak Hodgkina lub chÅ‚oniaki nieziarnicze dzieci i dorosÅ‚ych do 40. roku życia wymagajÄ…ce napromieniania Å›ródpiersia (ICD-10: C30-C39),

16) nowotwory zÅ‚oÅ›liwe dzieci i wieku dorosÅ‚ego do 40. roku życia, o różnej histopatologii, wywodzÄ…ce siÄ™ z jamy nosowej, zatok przynosowych lub gardÅ‚a, naciekajÄ…ce naturalne otwory i/lub koÅ›ci podstawy czaszki - rozpoznanie na podstawie badania MR gÅ‚owy i szyi (ICD-10: C06.8, C06.9, C07, C08, C09, C10, C11, C14, C30, C31, C39.0, C72, C49.0, C41.0).

W wielu ośrodkach zagranicznych prowadzone są obecnie badania kliniczne w zakresie skuteczności radioterapii protonowej dla praktycznie wszystkich lokalizacji zmian nowotworowych.