Stanowiska Gantry


W Centrum Cyklotronowym Bronowice protony są wytwarzane i przyspieszane do odpowiednich energii w izochronicznym cyklotronie Proteus C-235 (IBA, Belgia).  Protony na wyjściu z cyklotronu mają ściśle określoną energię równą 230 MeV. W terapii protonowej należy dostosować energię protonów (czyli ich zasięg) do położenia zmiany nowotworowej. W tym celu stosuje się tzw. degrader energii, który pochłaniając część energii umożliwia napromienianie płycej położonych zmian. Wiązka do stanowiska terapii jest dostarczana jonowodem z magnesami kwadrupolowymi, dipolowymi i kolimatorami. Kontrolują one m. in. rozkład energii wiązki oraz nadają wiązce odpowiedni kierunek w celu wprowadzenia jej na wybrane stanowisko.

W celu napromieniania zmian nowotworowych znajdujących się w różnych lokalizacjach ciała pacjenta konieczne jest zastosowanie rozwiązania umożliwiającego dostarczenie wiązki z różnych kierunków. Stosuje się tzw. gantry, czyli obrotowe ramię, które stanowi zestaw umieszczonych na sztywnej, obracanej konstrukcji stalowej magnesów odchylających wiązkę terapeutyczną. Średnica całej konstrukcji ramienia obrotowego gantry wynosi 11 m, a masa konstrukcji to 100 t. Pomimo tak dużych gabarytów, urządzenie dostarcza wiązkę do leczonego obszaru z precyzją lepszą od 1 mm.

Stanowisko gantry

Stanowisko gantry

Stanowisko gantry

Stanowisko gantry

Pacjent podczas trwania terapii leży na stole terapeutycznym, który jest osadzony na ramieniu robotycznym umożliwiającym jego ruch w 6 osiach, co pozwala na bardzo precyzyjne pozycjonowanie pacjenta przed napromienianiem. Dodatkowo gantry wyposażone jest w układ dwóch lamp rentgenowskich oraz paneli obrazowych. Przed napromienianiem wykonuje się zdjęcia rentgenowskie wybranego obszaru ciała pacjenta, na podstawie których możliwe jest jego dokładne umieszczenie pacjenta na stole terapeutycznym. Stanowisko gantry jest również wyposażone w system kamer Align RT do pozycjonowania pacjenta i bramkowania wiązki w trakcie przeprowadzania radioterapii. Bramkowanie polega na śledzeniu ruchów oddechowych na klatce piersiowej pacjenta przez system kamer i automatycznym wstrzymywaniu i wznawianiu wiązki w trakcie trwania napromieniania.